Natuur in oktober

Aardappelbovist. De aardappelbovist laar zijn sporen gaan.
Adder en ooievaar maken zich klaar voor winter.
Agaatvlinder is actief.
Amerikaanse eiken kleuren opvallend herfstrood.
Amfibieën beginnen zich terug te trekken op hun overwinteringsplekken.
Appelvink. De Scandinavische appelvinken komen naar Nederland. Schuwe vogel.
Beflijster. De beflijster trekt uit scandinavië en West­Rusland door het land.
Berk. Onder berken en andere bomen komen veel rood­ met­ witte vliegenzwam­men voor.
Berkenzwam. De berkenzwam “vreet” de berk op.
Bessen. Diverse bessen zijn rijp, zoals van sleedoorn en meidoorn, en ook rozenbottels.
Beukennootjes. Om de drie/vier jaar veel nootjes.
Biggenkruid. Stoepplantje van de week: gewoon biggenkruid. Try to find!
Bomen. Bij bomen op vochtige, zure bodems komen braakrussula’s voor.
Bonte strandlopers aan het strand zoeken naar kleine schelpdiertjes.
Bot trekt naar zee. Oktober.
Burgermeester. De burgermeester is soms aan het strand te zien. Imposante meeuw.
Cichorei. Nog steeds bloemen.
Dagpauwogen houden met het vorderen van de herfst op met vliegen.
Damhert vecht voor territorium.
De goudgeel verkleurde bladeren van de ginkgoboom gaan vallen.
Dennen. Aan de voet van dennen komen grote sponszwammen voor.
Dennen. Onder dennen groeit de smakelijke melkzwam die zoals de naam impliceert eetbaar is.
Drieteenstrandlopers te zien.
Dwergmispel. De dwergmispel draagt vruchten.
Edelherten. Bronstige edelherten gebruiken hun gewei in de strijd om hinden.
Eikelmuis. De eikelmuizen beginnen aan hun winterslaap die tot april zal duren.
Els. Elzenproppen aan de zwarte els.
Gingoboom. De blaadjes van de berk zijn nu volledig verkleurd.
Goudhaantje zwerft rond.
Goudplevier te zien.
Grofgeribde grasvlakten te zien op zandige pionier- en industriegebieden.
Grote zaagbek. Eerste individu.
Grutto bereidt zich voor op winter.
Harige mosdiertjes op het strand. Koloniediertje.
Hazelwormen beginnen, verstopt in strooi­sel en grasruigte, aan hun winterslaap.
HERFST. Op de herfstwandeling een eikel rapen of een hazelnoot en daar een gaatje in aantreffen. Een mooi klein rond gaatje. Dat is het werk van een boorder: een snuitkever die zich heeft gespecialiseerd in het boren van gaatjes in noten om daar vervolgens eitjes in te leggen. Hazelnootboorder.
Herfstkleur. Veel bomen, waaronder beuken, krijgen hun herfstkleur.
Hersttijloos bloeit. Bloeit wanneer het blad is uitgestorven. Giftig voor mens en dier.
Houtsnip. De eerste houtsnippen arriveren voor de overwintering.
In de bossen komt de bladval goed op gang, behalve bij de eik en de es.
Keep komt ons land binnen.
Klapekster terug uit bv. Kenia.
Klimop. Eerste bloei.
Knolamaniet. Eén van de giftigste paddenstoelen ter wereld komt ook algemeen voor in Nederland. Het gaat hier om de beruchte groene knolamaniet. Van juli tot oktober is deze soort in parken en loofbossen te vinden. Groene knolamaniet vormt een samenwerking met loofbomen. Je kunt de soort met name rond eiken tegenkomen; kijk eens of je de olijfgroene paddenstoel in de buurt van een eik ziet groeien. Bewonder hem altijd van een afstandje, hij wordt in het Engels niet voor niets ‘death cap’ (hoed des doods) genoemd.
Kolgans. Eerste individu. Kan ook in september.
Koperwiek te zien.
Koperwieken bereiken Nederland
Kornoelje. De blaadjes van de kornoelje kleuren prachtig dieprood.
Kraanvogels op trek en kastanjes rapen.
Kramsvogels. De eerste kramsvogels komen aan gevlogen uit het hoge noorden.
Kruisspin. Vooral op mistige of regenachtige dagen vallen de webben van de kruisspin extra op. Vrouwtjes maken een groot web. Mannetjes bewegen zich meer, op zoek naar een vrouwtje om mee te paren. De meeste spinnen hebben deze paring inmiddels achter de rug. Nu zijn de vrouwtjes flink gegroeid: hun achterlijf zit vol met eitjes. Deze moeten de winter goed doorkomen. Daarom spinnen de vrouwtjes een cocon om de eitjes in te leggen. Grote kruisspinnen maken grote cocons, kleine kruisspinnen maken kleinere cocons. Ze zien eruit als witte plukken watten met gele stipjes (de eitjes), die je kunt vinden in planten. Na het leggen van de eitjes blijft het vrouwtje eerst nog een tijdje de cocon bewaken. Daarna sterft ze en is het voor haar te hopen dat de eitjes de winter goed door zullen komen.
Lelietje der dalen. Rode bessen van lelietje der dalen. ZEER GIFTIG.
Liguster goed voor de bessen
Lijsterbes. Bomen en struiken vol oranje bessen. De lijsterbes. September, oktober.
Merel. Bij het vallen van de avond maken merels een schril hoog geluid.
Merels voeden zich met gevallen appels.
Meriansborstel is te vinden. Om de meriansborstel te zien, moet je in de boom of de strooisellaag van een eik, meidoorn of berk zoeken.
Nonnetjes. Eerste individu.
Oeverloper
Palingen. Vanuit de rivieren trekken palingen naar zee, op weg naar hun broedgebied in de Sargassozee.
Parasolzwam. In weilanden en wegbermen komen grote parasolzwammen tevoorschijn
Raapzaad. Nog steeds bloemen van raapzaad.
Roodborstje. Onze roodborstjes gaan naar het zuiden. De Scandinavische komen hier.
Rotganzen keren terug met hun jongen terug uit hun broedgebied in het noorden.
Salamander in winterslaap.
Slakrups. Is het een groene slak? Of toch een rups? Die verwarring kan optreden wanneer je naar de slakrups kijkt. De vlinder heet ook slakrups, maar nu zijn alleen de rupsen te zien. Met hun afgeplatte lichaam lijken ze op slakken. Ook hebben ze geen pootjes en bewegen ze op dezelfde manier als slakken. Je kunt deze bijzondere rupsen vinden op verschillende soorten loofbomen. Ze hebben een voorkeur voor eik, dus dat is een goed begin om de slakrups-rupsen te zoeken
sommige jonge houtduiven verlaten het nest nu pas.
Spreeuw die zich tegoed doet aan de duindoornbessen wordt dronken
Spreeuwen beginnen zich bij hun slaapplaatsen in grote groepen te verzamelen.
Spreeuwen. Waarom botsen spreeuwen niet in een wolk? Omdat spreeuwen boven hun slaapplaats zwermen, moeten ze toch geregeld een bochtje maken. Daar hebben ze gelukkig ook een bots-vrije oplossing voor: ze houden maximaal zeven buurvogels in de gaten en zorgen dat ze daar niet tegenaan vliegen. Als een paar spreeuwen van koers veranderen, dan verspreidt die beweging zich dus door de hele wolk, omdat ze zich allemaal razendsnel aanpassen aan die zeven buren.
Steenmarter in de winter actief.
Stekelbaars gaat de zee op.
Torenvalk. Met de staart geeft de torenvalk waar de wind vandaan kom!
Turkse tortel kan gaan broeden.
Vinken en barmsijsjes. Op mooie ochtenden zijn vinken en kleine barmsijsjes te horen.
Vliegenzwam te zien. Samenwerking met berk, tamme kastanje, eik en beuk.
Vlier. De vlier is een banket voor kneu, sijs, roodborst, nachtegaal. De pit mag niet verteerd worden. Kieming en verspreiding van de zaden!!!
Vlinders. Vrijwel alle vlinders zijn nu als gevolg van de koude opgehouden met vliegen.
Vogels voeren om te koekeloeren.
Weidechampignons vormen opvallende heksenkringen in graslanden en op gazons.
Wespenkoningin. De wespenkoningin begint aan haar lange winterslaap.
Wijngaardslakken te zien. Slijmspoor. Heeft een epifragma om de huisdeur af te sluiten.
Wilde eenden. Voor wilde eenden is het al verlovingstijd.
Wilde zwijnen krijgen het moeilijk. Dit jaar weinig eikels.
Wie paardenkastanje. Eerste vruchten rijp.
Winterkoninkjes beginnen aan hun herfstzang.
Winterslaap. Sssssst. Ondanks dat het nog lang geen winter is, gaan veel dieren al in winterslaap. Door deze spaarstand van het lichaam overleven ze de periode waarin weinig voedsel te vinden is. Ze leven hierdoor langer dan soorten die niet in winterslaap gaan.
Zomereik. Eerste vruchten rijp.
Zomertortel verlaat ons land.
Zulte bloeit en heeft vruchten.
Zwaluwen. De laatste huiszwaluwen en boeren­zwaluwen vertrekken naar hun overwintergebied in Afrika.
Zoek de zuringuil. Nachtvlinder. Waardplanten zijn vooral zuring, maar ook onder andere weegbree, braam en bijvoorbeeld meidoorn.
Zwartstipvlinder vliegt.

Planten

Avondkoekoeksbloem Mei juni juli augustus september oktober
Beuk heeft nootjes
Blauwe bosbes bloei
Blauwe knoop (eerste bloei) juli augustus september oktober
Bosaardbei (eerste bloei) mei juni september oktober
Dagkoekoeksbloem april mei juni juli augustus september oktober november december
Donkersporig bosviooltje bloei
Driekleurig viooltje april mei juni juli augustus september oktober
Duinreigersbek april mei juni juli augustus september oktober
Duinviooltje bloei

Es. Met de zaden van de es gaat het vreemd. Die blijven bovenin de boom hangen als of ze er alleen maar zijn om de kale takken in de winter op te tuigen. In treurige trossen hangen ze neer, gevleugeld en wel. Een complete luchtvloot in dienst van de voortplanting, die voorlopig in de hangar mag blijven. Trouwens toch een rare boom, die es; want afgezien van het feit, dat hij zo gierig is met zijn zaden, heeft hij ook een heel scala van sexuele afwijkingen. Op z’n booms dan. In de bloeitijd heeft hij soms alleen vrouwelijke bloemen, soms alleen mannelijke en dan weer tweeslachtelijke bloemen. Kelkbladeren en kroonbladeren maakt de es niet en de wind blaast het stuifmeel op de stampers. Nu de bladeren vallen, kunt u die eens goed bekijken. Ze zijn samengesteld uit 9 tot 13 blaadjes en hun gemeenschappelijke steel is gegroefd. Daarmee vangt de es regen en dauw op. Zuighaartjes nemen het water op. Zo groeit de es tot een van de prachtigste houtsoorten, die een timmerman gaarne hanteert.
Gehoornde klaverzuring april mei juni juli augustus september oktober
Gele helmbloem mei juni juli augustus september oktober
Gevlekte dovenetel april mei juni juli augustus september oktober november december
Gewone duivenkervel april mei juni juli augustus september oktober
Grote ereprijs maart april mei juni juli augustus september oktober november
Gewone dophei (eerste bloei) juni juli augustus september oktober
Gewone hoornbloem bloei oktober misschien
Gewone reigersbek april mei juni juli augustus september oktober
Grote vossenstaart Maart april mei juni augustus september oktober
Grote weegbree mei juni juli augustus september oktober november
Grote zandkool bloeit juni juli augustus september oktober
Groot kaasjeskruid juni juli augustus september oktober
Hazelaar Bloei februari maart april mei. Vruchtvorming september oktober.
Heeft humusrijke grond nodig. De kroon is struikachtig. Lekkere noten, ’s winters eten vogels ze. Vogelboom.
Herderstasje januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december
Hoenderbeet maart april mei juni juli augustus september oktober
Hulst bloeit in mei juni Heeft bessen januari februari maart augustus september oktober november december
Kamperfoelie Bloeitijd: juni augustus Kleur: rood of geel. Vruchten: september november. Heerlijk ruikende bloemen, trekken vooral nachtvlinders. Nestelplaats voor vogels, vooral merels. Vogelheester.
Klein kroos april mei juni september oktober
Klein kruiskruid januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december
Klimop bloeit heteroblastisch. Verschillende bladvormen aan een struik.
Klimop. Bloeitijd september oktober Vruchtvorming: november december
Kruipt over de grond of in bomen. Bloemen bezocht door insecten. Vogelboom
Kleine ooievaarsbek april mei juni juli augustus september oktober
Kromhals mei juni juli augustus september oktober
Kluwenhoornbloem januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober
Kroontjeskruid april mei juni juli augustus september oktober
Madeliefje Januari, februari, maart, april, mei en juni juli augustus september oktober november december
Oranjehavikskruid bloeit juni juli september oktober
Paardenbloem lintbloem. Typisch kenmerk. De bloei van de lintbloemen verloopt van buiten naar binnen. Let er daarom bij de composieten of je te doen hebt met alleen lintbloemen, zoals bij de Paardenbloem. Januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december.
Paarse dovenetel maart april mei juni juli augustus september oktober
Raapzaad bloeit. April mei juni juli augustus oktober november december
Reigersbek april mei juni juli augustus september oktober
Robertskruid april mei juni juli augustus september oktober november
Rode bosbes april mei juni augustus september oktober november
Rode kornoelje bloeit. mei juni september oktober
Scherpe boterbloem (eerste bloei) april mei juni juli augustus
Smalle weegbree mei juni juli augustus september oktober
Stekelbrem april mei september oktober
Stinkende gouwe mei juni juli augustus september oktober november
Tabaksplant augustus september oktober
Tijmereprijs april mei juni juli augustus september oktober
Veenpluis april mei september oktober
Vlier Bloeitijd: juni Vruchten: september-oktober Deze struik bloeit in witte schermen. Vogelboom.
Vogelmuur januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december
Wilde averuit augustus september oktober november
Witte dovenetel maart april mei juni juli augustus september oktober november
Zachte ooievaarsbek mei juni juli augustus september oktober
Zeeraket juni juli augustus september oktober
Zulte april mei juni juli augustus
Zwarte Els september oktober. Heeft vochtige omgeving nodig. Is aantrekkelijk voor zaadeters zoals groenlingen en mezen. Vogelboom